Cách giúp trẻ biếng ăn chậm tăng cân, tăng cân nhanh chóng
Nhìn con nhà người ta có da có thịt, khỏe mạnh, nô đùa... nhìn lại con mình còi cọc, gầy yếu, quả thực không một người mẹ nào tránh khỏi sự "phiền lòng". Cũng chăm bẵm như người ta, thậm chí còn hơn nhưng tại sao con bạn lại không được “rắn chắc” như vậy? Tất cả đều vì chứng biếng ăn mà nên. Trẻ biếng ăn sẽ chậm tăng cân. Trẻ biếng ăn sẽ còi cọc, gầy yếu. Vậy có cách nào giúp trẻ biếng ăn chậm tăng cân, tăng cân nhanh chóng hay không? Tìm hiểu ngay để có câu trả lời mẹ nhé!
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân là gì?
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân được hiểu theo cách đơn giản là trẻ chán ăn, lười ăn, bỏ bữa, lượng thức ăn bé ăn giảm hẳn đi so với các lần ăn trước đó. Tình trạng này kéo dài làm cân nặng của trẻ không tăng, luôn giữ ở mức ban đầu hoặc thậm chí còn giảm cân.
Dấu hiệu chậm tăng cân của trẻ thể hiện ở mức cân nặng trong 3 tháng liên tục trẻ không hề tăng cân nào. Để so sánh mẹ có thể dựa vào bảng chiều cao, cân nặng chuẩn của trẻ theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) để so sánh với chỉ số cân nặng của con mình, từ đó có thể đưa ra kết luận chính xác là bé biếng ăn chậm tăng cân hay không?
Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn
Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn chậm tăng cân. Vì thế mẹ cần tìm hiểu và quan sát xem con mình biếng ăn ở nguyên nhân nào để tìm cách khắc phục kịp thời.
Do thức ăn
Nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn này rất nhiều mẹ hay mắc phải. Bởi rất nhiều mẹ có lối suy nghĩ: "bày vẽ ra con ăn thì mới có động lực chứ con không ăn thì bằng mất công, phí phạm". Tuy nhiên việc thay đổi món ăn cho bé, mẹ đã cố lần 2, lần 3... chưa? Hay chỉ 1 lần không được thì đổ lỗi ngay là tại con biếng ăn.
Người lớn thường xuyên ăn mãi một kiểu thức ăn, nêm nếm một kiểu gia vị còn chán ngán nói gì trẻ con. Nhiều mẹ còn muốn trẻ ăn nhanh, đỡ mất công nên chỉ cho trẻ ăn nước rau, nước thịt, nước hầm xương… chan cùng cơm hay cháo, mà không cho trẻ ăn phần cái. Kiểu chan như thế không những gây nhạt, nhão cơm, cháo mà lâu ngày còn dẫn đến tình trạng trẻ bị thiếu chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó việc chế biến món ăn sai cách như; cho trẻ ăn xay nhuyễn quá lâu (có bé đến 2-3 tuổi), pha sữa vào bột gạo, pha sữa công thức không đúng tỉ lệ... những cách này làm trẻ khó tiêu hóa, cũng là một trong những nguyên nhân là trẻ sợ ăn dẫn đến biếng ăn.
Biếng ăn do sinh lý
Là hiện tượng trẻ vẫn khỏe mạnh bình thường chỉ là ăn ít đi trong một vài ngày hoặc một vài tuần. Các thời điểm biếng ăn này thường trùng khớp với giai đoạn trẻ biết lẫy, biết ngồi, biết đứng, đi... Sau đó, trẻ sẽ ăn uống bình thường trở lại.
Biếng ăn do bệnh lý và do thuốc
Do trẻ bị suy dinh dưỡng hay mắc một số bệnh như: viêm mũi, viêm amidan, ho… nhiễm virus, nhiễm ký sinh trùng (giun, sán) hay bị một số bệnh về răng miệng (sâu răng, viêm lợi), rối loạn tiêu hóa... Đặc biệt khi trẻ bị các bệnh này bác sĩ thường hay kê kháng sinh, những loại thuốc điều trị có thể gây biếng ăn tạm thời cho trẻ.
Giai đoạn mọc răng cũng làm trẻ biếng ăn. Có thể trẻ biếng ăn trong vài ngày thậm chí vài tuần, khi những chiếc răng xinh bắt đầu mọc lên đó cũng là lúc tình trạng biếng ăn của trẻ chấm dứt.
Do tâm lý của trẻ
Việc ép trẻ ăn quá mức khiến trẻ có tâm lý chống đối lại khi người lớn cho trẻ ăn. Biểu hiện là ngậm chặt miệng, ăn ngậm, phì hay lè thức ăn, .
Một số hành động cha mẹ cần tránh để khiến trẻ không phản ứng lại như: không nên ép trẻ bú bình khi trẻ không muốn, hạn chế ép trẻ ăn hết khẩu phần ăn của mình khi chúng đã quá no, không nên cho thuốc vào thức ăn hay vào sữa…
Do tâm lý của cha mẹ
Nhiều phụ huynh đôi khi chăm sóc con một cách thái quá. Thấy trẻ hàng xóm... cùng tuổi với con mình có nhỉnh cân hơn, ăn nhiều hơn thì so sánh rồi ép con ăn mặc dù con mình vẫn phát triển bình thường. Thực tế mỗi trẻ có nhu cầu năng lượng khác nhau vì thế việc nạp năng lượng cũng khác nhau. Nếu trẻ cân nặng bình thường, không gầy ốm, vui vẻ, năng động... thì cha mẹ không cần quá lo lắng.
Trẻ biếng ăn chậm tăng cân không rõ nguyên nhân
Những trẻ này có thể ngay từ lúc sinh ra chỉ thích ngủ, chơi mà không có nhu cầu ăn uống (gọi là biếng ăn bẩm sinh). Ở những trẻ này do không xác định được nguyên nhân từ đâu lâu dần có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng.
Nói chung nguyên nhân làm trẻ biếng ăn chậm tăng cân thì có rất nhiều và tùy theo từng độ tuổi. Vì thế cha mẹ khi có con biếng ăn cần thăm khám kĩ để tìm ra nguyên nhân chính xác để có giải pháp phù hợp.
Biểu hiện khi trẻ biếng ăn chậm tăng cân
Với những trẻ biếng ăn biểu hiện là quấy khóc khi ăn, ăn ít hơn so với bình thường, ngậm chặt miệng hoặc ngậm đồ ăn lâu mà không chịu nhai, chịu nuốt. Tỏ ra chống đối khi ăn như ho, nôn trớ... Nếu tính trạng biếng ăn này diễn ra 1 - 2 tuần sau đó bé ăn bình thường trở lại thì có thể là do biếng ăn sinh lý. Còn nếu biếng ăn kéo dài 3 tuần - 1 tháng hoặc hơn thì đó là biếng ăn bệnh lý, cha mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân để có giải pháp xử lý kịp thời.
Trẻ biếng ăn kéo dài khiến trẻ không tăng cân. Để theo dõi cân nặng của con và so sánh với chỉ số cân nặng chuẩn của WHO mẹ nên ghi chép cụ thể, theo dõi cân nặng của con qua từng tháng. Vì ứng với mỗi giai đoạn phát triển trẻ sẽ có chỉ số về chiều cao và cân nặng khác nhau. Thế nhưng lại rất nhiều cha mẹ thường lấy chuẩn sai trong việc đánh giá cân nặng của con mình. Thay vì so sánh với các thông số chuẩn thì cha mẹ lại so sánh cân nặng với "con nhà người ta" từ đó đặt áp lực lên mình, khi con kém chiều cao và cân nặng so với những bạn khác cùng tuổi.
Trên đây là bảng cân nặng, chiều cao chuẩn của WHO có một số chỉ số mẹ nên biết:
2SD (thiếu cân): Nếu cân nặng của trẻ nhỏ hơn hoặc bằng con số này thì có nghĩa là trẻ đang bị thiếu cân. Cha mẹ nên tìm nguyên nhân và có cách giúp con tăng cân
TB (cân nặng trung bình): Đây là chỉ số trẻ có cân nặng trung bình, đạt chuẩn. Những trẻ đạt đủ chỉ số này cha mẹ không cần lo lắng.
2SD (thừa cân): Nếu cân nặng của trẻ bằng hoặc lớn hơn chỉ số này nghĩa là trẻ đang bị thừa cân. Mẹ nên điều chỉnh lại chế độ ăn của trẻ, khuyến khích con tham gia nhiều trò chơi vận động để tránh béo phì
Mẹ cần làm gì khi trẻ biếng ăn chậm tăng cân
Cân đối lại lượng thức ăn
Ăn đủ lượng: Nên cho trẻ ăn đủ lượng thức ăn phù hợp với khả năng hấp thu của trẻ trong từng bữa
Ăn đủ chất: Trong một bữa, các món ăn cần đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng đó là: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Ăn đa dạng: Đa dạng các món ăn, thay đổi món ăn liên tục để trẻ không nhàm chán.
Khuyến khích trẻ vận động
Việc trẻ ngồi xem tivi, điện thoại... lười vận động làm cho quá trình tiêu hóa thức ăn chậm từ đó là nguyên nhân làm trẻ biếng ăn chậm tăng cân. Vì thế thay vì ngồi một chỗ xem các thiết bị điện tử gây ảnh hưởng đến mắt mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia những trò chơi vận động ngoài trời như: đá bóng, đi xe đạp... Những trò chơi vận động này không những giúp trẻ tăng cường sức khỏe mà còn tạo cảm giác đói, khiến trẻ muốn được ăn, ăn nhiều hơn, cải thiện chứng biếng ăn của trẻ.
Hạn chế đồ ăn vặt
Những thực phẩm như bánh, kẹo, snack... ăn trước bữa ăn làm trẻ no lâu, vì thế khi đến bữa ăn chính bé không còn cảm giác thèm ăn và muốn ăn nữa. Thay vì cho ăn các thực phẩm này mẹ có thể cho bé ăn sữa chua hoặc trái cây, vừa giúp bé dễ tiêu hóa lại không làm ảnh hưởng đến bữa ăn chính.
Bổ sung những thực phẩm kích thích ăn ngon cho trẻ
Hiện nay trên thị trường có nhiều thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng kích thích ăn ngon tự nhiên cho trẻ, cha mẹ có thể tìm hiểu và lựa chọn sản phẩm phù hợp với tình trạng biếng ăn cho bé nhà mình.
Bổ sung thêm chất dinh dưỡng ngoài bữa chính
Ngoài việc cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cho bữa chính, mẹ có thể thêm cho bé các bữa phụ (nên cách xa bữa chính 2-3 tiếng) như: uống sữa, ăn hoa quả, sữa chua, sinh tố... để cung cấp thêm năng lượng, chất dinh dưỡng giúp trẻ hấp thu tối đa và tăng cân tốt
Bổ sung dầu mỡ vào khẩu phần ăn
Dầu mỡ đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển của cơ thể đồng thời giúp trẻ hấp thu tốt hơn các chất dinh dưỡng tan trong dầu. Vì thế khi nấu các món cho bé cha mẹ hãy thêm 1/2 -1 thìa dầu (mỡ) vào cháo hay các món xào của trẻ.
Không nên ép trẻ ăn
Nên tạo tâm lý thoải mái, vui vẻ...để bé hấp thu tốt hơn. Khi bé ăn, nhai và nuốt mẹ có thể khuyến khích để bé có thêm động lực ăn nhiều và ăn nhanh hơn.
Thực hiện nguyên tắc rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
Đây cũng là cách hạn chế tối đa vi khuẩn gây bệnh, đồng thời cũng hạn chế việc trẻ bị nhiễm giun, sán.
Như vậy với việc tìm hiểu nguyên nhân cũng như đưa ra giải pháp giúp mẹ trong việc trị chứng biếng ăn chậm tăng cân của trẻ ở trên, chúng tôi mong rằng những đứa trẻ gặp phải tình trạng này sẽ dần được cải thiện từ đó các phụ huynh cũng sẽ không còn lo lắng, buồn phiền khi có trẻ biếng ăn chậm tăng cân nữa.
